متداول ترین روش برای تصفیه آب و فاضلاب، استفاده از دستگاه اسمز معکوس RO است. در این روش از تصفیه آب و فاضلاب آلودگیها، آلایندهها و ناخالصیهای محلول در آب از بین میروند. در این مقاله از اندیشه مهرآرای سپاهان قصد داریم دستگاه اسمز معکوس، عملکرد آن و مواد شیمیایی مورد استفاده در آن را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
اسمز معکوس چیست؟
دستگاه RO یا همان Reverse osmosis دستگاه اسمز معکوس نام دارد که برای تصفیه آب و فاضلاب در کارخانجات و سیستمهای آب شیرین کن استفاده میشود. این دستگاه میتواند رسوب ها از بین ببرد و آب را برای مصرف نهایی آماده کند. این دستگاه دو خروجی دارد آب تصفیه شده از یک سمت و آب دارای آلودگی از سمت دیگر خارج میشود.
پیش تصفیه اسمز معکوس
قبل از شروع مراحل تصفیه فاضلاب در RO باید PH آن مورد بررسی قرار گیرد. در این فرآیند، اگر فاضلاب دارای خاصیت اسیدی یا بازی باشد باید PH آن به خنثی نزدیک شود. بنابراین پیش از تصفیه فاضلاب به آن اسید کلریدریک اضافه میکنند.
فیلتر اسمز معکوس
فیلتر دستگاه RO که ممبران نام دارد از لایههای نازک تشکیل شده است که دور لوله پیچیده شدهاند. این دستگاه، ممبران بسیار ریزی دارد. آب به ممبران وارد میشود و آلودگی های آن از بین میرود و آب خالص تصفیه شده از دستگاه خارج میشود. ممبرانهای دستگاه اسمز معکوس انواع متفاوتی دارند که نوع آنها برای تصفیه آب شور و آب دریا تفاوت دارد. ممبران برای تصفیه آب شور در گرید BW و برای تصفیه آب دریا در گرید SW تولید میشود.
فرآیند اسمز معکوس
در این فرآیند، آب تصفیه نشده را با فشار به محفظه دارای غشا نیمه تراوا یا ممبرین وارد میکنند و آب تصفیه شده با فشار بیشتر از دستگاه خارج میشود. اختلاف فشار آب ورودی به دستگاه و آب تصفیه شده خروجی آن، P∆ نام دارد.
مواد شیمیایی مورد استفاده در RO
در دستگاه اسمز معکوس از سه ماده شیمیایی استفاده میشود. در ادامه مواد شیمیایی مورد استفاده در این دستگاه را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
آنتی اسکالانت
مواد ضد رسوبی که سیستم های تصفیه آب را از رسوب پاکسازی میکنند، آنتی اسکالانت نام دارد. همچنین این مواد برای پیشگیری از تشکیل رسوب در ممبران دستگاه RO برای سیستم های آب شیرین کن استفاده میشود.
آب تصفیه نشده دارای نمک های معدنی است. زمانی که این نمک های معدنی از ممبران عبور میکنند، بر روی آنها رسوب ایجاد میشود. رسوب های ایجاد شده باعث مسدود شدن غشای ممبران شده و کیفیت آب خروجی از دستگاه را کاهش میدهد.
آنتی اسکالانت ها در دستگاه اسمز باید به صورت روزانه مصرف شوند. این مواد Con هستند یعنی با دوز مشخصی به صورت روزانه و مدام باید به آب دستگاه تزریق شود.
مقدار دوز آنتی اسکالانت به مواردی مانند آنالیز آب ورودی، دما، PH، میزان TDS آب ورودی و جریان ورودی بستگی دارد.
بایوساید
بایوسایدها مانند آنتی اسکالانت ها ضد رسوب هستند. علاوه بر خاصیت ضد رسوب بودن، خاصیت ضدعفونی نیز دارند. این ماده میکروارگانیسمها را از بین میبرد به همین دلیل در صنعت آب و فاضلاب و در استخراج نفت و گاز کاربرد دارد. بایوساید هم Con و هم UNCon هستند یعنی به صورت مستقل و غیر مستقل هستند. این مواد باید هر پانزده روز یکبار به دستگاه RO تزریق شوند. نکته قابل توجه در بایوساید این است که این ماده باید زمانی تزریق شود که آنتی اسکالانت تزریق نشده باشد.
شوینده های قلیایی و اسیدی
بر روی دیواره های مخازن دستگاه تصفیه آب، آلودگیهای متفاوتی از جمله چربی، رسوبات معدنی و… وجود دارد. این آلودگیها موجب تجمع باکتری و میکروب میشود. بنابراین برای از بین بردن این دسته از آلودگی ها از شویندههای اسیدی یا قلیایی استفاده میشود. شوینده بسته به نوع رسوب و آلی و غیر آلی بودن آن، از نوع قلیایی یا اسیدی استفاده میشود.
از این ماده در دستگاه اسمز معکوس، هر چهار تا شش ماه یکبار استفاده میشود. مقدار و زمان تزریق شویندهها به دستگاه به میزان دبی و میزان رسوب بستگی دارد.
موارد مهم در دستگاه اسمز معکوس
برای تصفیه آب و فاضلاب در دستگاه RO نکات مهمی وجود دارد که در ادامه برخی از آن ها را بررسی میکنیم.
آنالیز آب
در فرآیند تصفیه فاضلاب توسط دستگاه اسمز معکوس باید در ابتدا آنالیز آب مورد بررسی قرار گیرد. مهمترین موردی که باید در آنالیز آب بررسی شود، مقدار PH آب است. مقدار PH به این دلیل اهمیت دارد که ممکن است خاصیت اسیدی و قلیایی داشته باشد و باید به آن مادهای مانند اسید کلریدریک اضافه کرد تا به آب با PH نزدیک به 6.5 تا 7.5 تبدیل شود.
مشخصات دستگاه RO
ریکاوری
ریکاوری چیست؟ دستگاه RO دو خروجی دارد که از یکی از خروجیها آب تصفیه شده و از خروجی دیگر آب تصفیه نشده یا پساب خارج میشود. به آبی که دستگاه نتوانسته تصفیه کند (پساب) ریکاوری گفته میشود.
چیدمان ممبران ها
چیدمان ممبران موجود در این دستگاه میتواند به صورت خطی، L و… باشد.
ظرفیت دستگاه
ظرفیت دستگاه یعنی این دستگاه چقدر آب را در روز میتواند تصفیه کند.
دیسکلر چیست؟
دیسکلرها محلولی شیمیایی هستند که نقش رسوب زدایی را بر عهده دارند. این ماده شیمیایی مواد رسوب شده در جداره مخازن را در خود حل میکند. دیسکلر در دستگاه RO استفاده نمیشود. این ماده کارایی تجهیزات دیگر مانند بویلر، دیگ بخار و صنایع و Piping استفاده میشود.
Piping به معنی لوله کشی است. جنس Piping میتواند پلی اتیلن و آلیاژ استیل، مس، آلومینیوم و آهن باشد. تنوع دیسکلرها بستگی به نوع آلیاژ استفاده شده در Piping دارد.
جمع بندی
دستگاه اسمز معکوس یا RO در فرآیند تصفیه آب و فاضلاب استفاده میشود. مواد شیمیایی قابل استفاده در آن، آنتی اسکالانت، بایوساید و شویندهها هستند که هرکدام را به اختصار توضیح دادیم. در این مقاله گفته شد که اسمز معکوس چیست و این دستگاه چه مشخصاتی دارد. دیسکلر را تعریف کردیم. دیسکلرها در دیگ بخار، بویلر و… استفاده میشوند اما در این دستگاه به جای دیسکلر از شویندهها استفاده میشود.
اگر میخواهید درباره تصفیه فاضلاب، اطلاعات بیشتری کسب کنید به شما پیشنهاد میکنیم مقاله مراحل تصفیه آب و فاضلاب را مطالعه فرمایید.
بدون دیدگاه