رسوبگذاری یکی از مهمترین مشکلات سیستمهای تأسیساتی و صنعتی است. وقتی آب با سختی بالا وارد تجهیزات میشود، به مرور املاحی مثل کلسیم و منیزیم روی سطوح فلزی و مبدلها رسوب میکنند. این لایههای آهکی موجب کاهش راندمان دستگاه، افزایش مصرف انرژی، کاهش طول عمر تجهیزات و در نهایت تحمیل هزینههای سنگین تعمیرات میشوند.
برای مقابله با این مشکل، مواد رسوبزدا یا همان دیسکلر (Descaler) بهترین و ایمنترین راهکار محسوب میشوند. در این مطلب نحوه استفاده از دیسکلر را بیان میکنیم.
فهرست مطالب
دیسکلر چیست؟
دیسکلر محلولی اسیدی است که با فرمولاسیون کنترلشده، رسوبات کربناتی، سولفاتی و سیلیکاتی را در خود حل میکند، بدون اینکه به فلزات آسیب جدی وارد شود.
ویژگیهای اصلی دیسکلر
- اسیدی اما کنترلشده (برخلاف جوهرنمک)
- دارای بازدارنده خوردگی (Corrosion Inhibitor)
- قابل استفاده برای فلزات مختلف مثل مس، استیل، آلومینیوم
- ایمنتر برای کاربر و محیط زیست در مقایسه با اسیدهای قوی
انواع دیسکلر موجود در بازار
انواع دیسکلر موجود در بازاردیسکلر اسیدی بر پایه HCL اصلاحشده
- قوی و سریع در حل رسوب
- مناسب برجهای خنککننده و دیگ بخار
- نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی
دیسکلر بر پایه فسفریک اسید
- ملایمتر و ایمنتر
- مناسب پکیجهای دیواری و آبگرمکنهای خانگی
- قابل استفاده برای سیستمهای حساستر
دیسکلر ارگانیک یا سبز (Eco-Friendly)
- سازگار با محیط زیست
- بدون بخارات سمی
- مناسب برای صنایع غذایی و دارویی
مزایای استفاده از دیسکلر
- افزایش طول عمر تجهیزات
- کاهش مصرف انرژی و هزینههای مربوط به سوخت یا برق
- بازگرداندن راندمان واقعی سیستم
- جلوگیری از انسداد لولهها و آسیب دیدن مبدلها
- جلوگیری از توقف خط تولید یا خرابیهای ناگهانی در صنایع
مراحل و نحوه استفاده از دیسکلر
- آمادهسازی سیستم
- خاموش کردن دستگاه (پکیج، برج خنککننده، بویلر و …).
- تخلیه آب موجود در مدار.
- باز کردن مسیرهای ورودی و خروجی برای گردش محلول.
انتخاب دیسکلر مناسب
برای سیستمهای استیل، مسی یا آلومینیومی باید نوع مناسب دیسکلر انتخاب شود.
برخی دیسکلرها دارای بازدارنده خوردگی (Inhibitor) هستند که از خوردگی فلز جلوگیری میکند.
تزریق دیسکلر
- معمولاً با استفاده از پمپ سیرکولاسیون، دیسکلر در سیستم به گردش در میآید.
- مدت زمان گردش بسته به شدت رسوب، بین ۱ تا ۴ ساعت متغیر است.
- تغییر رنگ یا ایجاد کف نشانهی واکنش شیمیایی با رسوبات است.
تخلیه و شستشو
- پس از اتمام کار، محلول مصرفشده باید تخلیه شود.
- سیستم چند بار با آب تمیز شسته میشود تا اثری از مواد شیمیایی باقی نماند.
راهاندازی مجدد
- پس از پاکسازی کامل، سیستم با آب تازه پر میشود.
- در صورت نیاز میتوان از آنتیاسکالانت یا سختیگیر برای پیشگیری از رسوب مجدد استفاده کرد.
مقایسه دیسکلر با جوهرنمک
| ویژگی | دیسکلر | جوهر نمک |
| ایمنی برای فلزات | دارای بازدارنده خوردگی | خورنده و آسیبزننده به فلز |
| کنترل واکنش | واکنش ملایم و ایمن | واکنش شدید و خطرناک |
| کاربرد صنعتی | مناسب برای مبدل، برج و بویلر | فقط در موارد خاص با ریسک بالا |
| ایمنی کاربر | کمخطرتر (با رعایت اصول) | بخارات سمی و آسیب به پوست و ریه |
هزینه و صرفهجویی با دیسکلر
استفاده از دیسکلر اگرچه هزینه اولیه دارد، اما
- مصرف انرژی را تا ۲۰٪ کاهش میدهد.
- مانع خرابی تجهیزات میشود.
- هزینه تعمیرات و توقف خط تولید را کم میکند. به همین دلیل، از دید اقتصادی بسیار مقرونبهصرفه است.
آیا دیسکلر به لولهها آسیب میزند؟
آیا دیسکلر به لولهها آسیب میزند؟خیر، اگر بهصورت اصولی و با بازدارنده خوردگی استفاده شود، آسیبی نمیزند.
هر چند وقت یکبار باید از دیسکلر استفاده کرد؟
بسته به سختی آب و نوع سیستم، معمولاً هر ۶ ماه تا ۱ سال.
آیا میتوان از دیسکلر در منزل استفاده کرد؟
بله، برای پکیج دیواری و آبگرمکن کاربرد دارد، اما باید نکات ایمنی رعایت شود.
بعد از استفاده از دیسکلر چه باید کرد؟
سیستم باید کاملاً شستشو شود تا هیچ اسیدی باقی نماند.
نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از رسوب مجدد
- نصب سختیگیر رزینی یا مغناطیسی در ورودی آب
- استفاده از آنتیاسکالانت در برجهای خنککننده
- سرویس دورهای تجهیزات
- کنترل سختی آب بهصورت منظم
- نکات ایمنی در استفاده از دیسکلر
- استفاده از دستکش، عینک و ماسک ضروری است.
- محیط باید دارای تهویه مناسب باشد.
- دیسکلر باید در ظروف مقاوم و دربسته نگهداری شود.
- از تماس آن با کودکان و مواد غذایی جلوگیری شود.
جمعبندی
رسوبزدایی با دیسکلر یکی از مهمترین اقدامات نگهداری در صنایع و منازل است. برخلاف جوهرنمک که خورنده و خطرناک است، دیسکلر با فرمولاسیون ایمن، بدون آسیب جدی به فلزات، رسوبات را حذف میکند. نحوه استفاده از دیسکلر به صورت اصولی باعث افزایش راندمان دستگاهها، کاهش مصرف انرژی و صرفهجویی در هزینههای تعمیر میشود.
بدون دیدگاه